PSYCHOTERAPIA PSYCHOANALITYCZNA

Artykuł ukazał się w Biuletynie nr 25 Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychoanalitycznej

„Mama. Mama. Mama. Kim ty jesteś, mamo, jakie więzy, rzemienie, pasy trzymają nas razem?”¹

Tytułowe pytanie stawia córka straumatyzowanej matki. Pytanie jest prawdziwe, córka i matka również. Córka to Anna Janko – poetka, pisarka, felietonistka. Jej książka Mała zagłada jest próbą zmierzenia się z ciężką traumą wojenną własnej matki. Spróbuję pójść tropem kilku takich świadectw i oddać głos tym, którzy szukali słów na doświadczenia, nieomal z gruntu nie podlegające normalnej percepcji, pamięci czy myśleniu.

W obecnej, pandemicznej sytuacji, bliskość powiązana jest z transmisją zła i śmierci, a izolacja od ludzi jest wyrazem odpowiedzialności. Nie kwestionuję zasad „nowej normalności”. Potrzebuję jedynie móc pozostać w bólu i tęsknocie za osobistym kontaktem. Również potrzebuje nie zapomnieć, że bliski kontakt był tym, co przez 50 milionów lat ewolucji naczelnych, postanowiło o naszej relacyjnej istocie. Gdy kontakt osobisty jest ograniczony, dużo rozmyślam o tym, w jakich „rejestrach” umysłu dzieje się praca psychoterapeuty oraz w jakim stopniu pomieszczanie i rezonans emocjonalny mogą odbywać się on-line. Przed pandemią zdarzało mi się pracować przez skypa, zazwyczaj z powodu choroby czy wyjazdu pacjenta. Mam również doświadczenie prowadzenia terapii on-line dla Polaków z zagranicy. Jednak ta forma terapii nigdy nie była dla mnie równorzędna z terapią w kontakcie osobistym. Podejmowałam się jej, wiedząc, że to jedyna dostępna pomoc w języku ojczystym, z jakiej ci pacjenci mogli skorzystać. Miałam jednak nadzieje, że w miarę możliwości, sięgną po terapię w kontakcie osobistym. Zastanawiam się bo może jednak moja optyka jest niezgodna z duchem czasu, a nawet obecnym stanem wiedzy?

Dla człowieka sygnałem do jedzenia jest głód. W miarę jedzenia uczucie głodu maleje i ustępuje uczuciu sytości. Syty człowiek traci zainteresowanie jedzeniem do czasu ponownego pojawienia się głodu. Biologicznie rzecz ujmując jedzenie jest paliwem. Jemy po to by żyć.

Referat wygłoszony na konferencji „Ojciec i córka” Gdańsk 03.12.2007
Organizatorzy: Racławicka - Ośrodek Terapii Dzieci i Młodzieży w Gdańsku oraz Stowarzyszenie „Być ojcem”

"Nauczyciel spytał dzieci, czy któreś nie zna jeszcze innego imienia, jakim oznaczamy Boga.
(....) Klara doznała olśnienia. Zrozumiała, że nauczyciel chce, by powiedziano, że Boga zwiemy także ojcem i podniosła w górę palce.
- Powiedz tedy, Klarciu, jak zwiemy jeszcze Boga? – rzekł nauczyciel
- Boga nazywamy także Janem – powiedziała donośnie i wyraźnie.
Śmiech się rozległ w całej szkole. Nawet nauczyciel miał minę wzruszoną.
Klara sponsowiała, a łzy napłynęły jej do oczu. Ale nauczyciel stuknął mocno w podłogę kijem i zawołał:
-  Cicho. Klara chciała powiedzieć ojcem. Powiedziała zamiast tego Janem, bo ojciec jej ma na imię Jan. To nic dziwnego, że mówi Jan, gdy chce wyrazić coś najlepszego i najwyższego spośród wszystkiego, co zna."

(Referat wygłoszony na Konferencji "Być matką - rozumieć siebie, rozumieć dziecko". Gdańsk, 26 maja 2008, Centrum Edukacji Nauczycieli, ul. Hallera 14. Organizator: Ośrodek Terapii Dzieci i Młodzieży z Rodzin Alkoholowych ul. Racławicka 17, 80-406 Gdańsk)

"Nasze ideały, talenty, wybory partnerów i zawodu, najsłodsze marzenia i najczarniejsze depresje - wszystko to powstaje z alchemii naszego spotkania z rodzicami."  Bertrand Cramer


W ciągu dziewięciu miesięcy w łonie matki rozwija się nowy człowiek. Ruchy dziecka dają świadomość jego istnienia na długo przed rozwiązaniem. Dzięki nim już w trakcie ciąży rodzi się więź z własnym dzieckiem. Zaraz po porodzie matka otoczy swoje niemowlę opieką. Będzie je karmić, pielęgnować i czuwać nad jego bezpieczeństwem.